İran’da rejim karşıtı olarak tutuklanan, yazıları ve düşünceleri suç sayılan yazar ve aydınlara yönelik baskı, tutuklama ve hapishanedeki koşulların ağırlaşması üzerine Kanada’da yaşayan yazar, şair, aydınlar İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi’ye mektup yazdı. Mektupta üç İranlı yazar Baktash Abtin, Keyvan Bajan ve Reza Khandan Mahabadi’nin serbest bırakılması çağrısında bulunuldu.
Mektupta, şu ifadelere yer verildi;
Sayın Cumhurbaşkanı
Sürgündeki yazarlar, gazeteciler, sanatçılar ve PEN Kanada destekçileri olarak bizler, üç İranlı yazar Baktash Abtin, Keyvan Bajan ve Reza Khandan Mahabadi’nin serbest bırakılması çağrısında bulunuyoruz.
Bu üç yazar – şair, senarist ve film yapımcısı Baktash Abtin; romancı ve gazeteci Keyvan Bajan; ve yazar, edebiyat eleştirmeni ve popüler kültür araştırmacısı Reza Khandan Mahabadi, İran’ın edebiyat tarihine, kitaplar, şiirler ve kısa öyküler yazarak ve çok ciltli İran kurgu ansiklopedilerini ve büyük yazarların sözlü tarihlerini düzenleyerek verimli bir şekilde katkıda bulundular. Her biri aynı zamanda İran’da 50 yılı aşkın bir süredir yazarlar tarafından yasaklanmış olan İran Yazarlar Derneği’nin (PEN International’ın IWA parçası) yönetim kurulunda hizmet vererek İran’ın edebiyat camiasında öncü roller oynadılar.
Abtin, Bajan ve Khandan Mahabadi, haksız propaganda yapmak ve ulusal güvenliği tehdit etmek iddiasıyla suçlanarak 15 buçuk yıl hapis cezasına çarptırıldı. Hapishanede kaldıkları sürede sağlık sorunları ciddiye alınmadı, ilaç verilmedi ve hastanede kaldıkları sürede yakınlarının ziyaretine izin verilmedi. Bu durum halen devam etmektedir. Kalp hastası olan Baktash Abtin tutukluluğu sırasında iki kez koronaya yakalanmış ve sağlık sorunları nedeniyle Temmuz 2021’de bir süre hastaneye kaldırılmıştı. Hapishane kıyafetleriyle hastanede bir yatağa zincirlenmiş haldeyken fotoğraflarının yayınlanması tepkilere neden oldu. Bir yazara bu şekilde muamele edilmesi toplum vicdanını yaraladı. Abtin’in 13 Aralık 2021’de durumu ağırlaştığı için tedavisine başlandı,
Hastanede geçirdiği on gün boyunca geçen baskı, yüksek akciğer tutulumu ve ciddi derecede düşük kan oksijen seviyesi, Abtin’in sağlık personelinin tüm çabalarına rağmen sonraki birkaç günü herhangi bir iyileşme belirtisi olmadan geçirmesine neden oldu.
3 Ocak 2022’de şair, film yapımcısı ve IWA üyesi olan Baktash Abtin’in durumu kötüleşti ve doktorlar tedavisine devam etmesi için onu yapay bir komaya soktu. Solunum yorgunluğu ve son tahlillerinde özellikle kan gazı tetkiklerinde ve solunum asidozunda görülen sorunlar, doktorları tarafından verilen entübe edilmesi kararıyla Abtin’i cihaza bağlamaya zorladı.
Evin Hapishanesi’nde hapsedilen şair ve film yapımcısı Baktash Abtin’in yaşadığı sağlık sorunları, durumunun ağırlaşması İran’da siyasi mahkumlara, aydınlara ve yazarlara adli makamlar tarafından yapılan yasadışı ve ayrımcı muamelenin doğrudan ve açık bir sonucudur. Tutuklu yazarları susturmak için yargı eliyle nsanlık dışı yöntemleri kullanıyorlar. Mahkumların yaşamlarına ve sağlığına değer vermiyor. Mahpusların tedavi sürecinde hastaneye kaldırılmalarını engellemek, ilaçlarını teslim etmemek ülkenizde olağan bir susturma ve baskılama yöntemi haline geldi. Rejim, bu insanlık dışı ve insan hakları ihlallerini durdurmak yerine, bu durumları eleştirenleri hedef almaya devam ediyor.
İran İslam Cumhuriyeti yargısının siyasi ve ideolojik mahkumların yaşamlarını ve sağlıklarını koruma konusundaki karanlık tarihi ve hükümetin tutuklulukları sırasında mahkumlara yönelik ağır psikolojik ve fiziki işkenceden sorumlu olduğunu hatırlatır, bunu bir an önce sonlandırması için yazarların hapishanede ve hastanedeki durumlarının takipçisi olacağımızı hatırlatırız.
Fikir ve düşünce özgürlüğünü savunan yazarlar, sanatçılar ve şairler olarak İran’da entelektüel, yazar, şair, yönetmen gibi fikir öncülerinin siyasi yargılamalarla hapis edilmesini, işkence ve kötü muameleye maruz bırakılmasını ve hayatlarının riske atılmasını kınıyoruz.
İran İslam Cumhuriyeti Hükümeti, Baktash Abtin’in başına gelebilecek herhangi bir talihsizlikten doğrudan sorumludur. Pen Canada, Pen International’ın bir başka üyesi olan İran Yazarlar Derneği’nin 5 Ocak 2022’de yayınlanan, davaların kapatılması, tutuklu üyelerinin ve diğer siyasi ve ideolojik mahkumların tamamının koşulsuz bir şekilde derhal serbest bırakılması konusunda ısrar ettiğimizi bildiririz.
2021 Kasım ayında, İran Yazarlar Derneği sekreteri Arash Ganji beş yıl hapis cezasına çarptırıldı. Son yıllarda, ülkenin çeşitli şehirlerinde birçok İranlı yazar ve şair, güvenlik ve yargı baskılarıyla karşı karşıya kaldı. Alireza Nouri, Nima Ghasemi, Khosrow Boroujerdi Sadeghi, Ekber Azad, Nasser Hemmati, Marjan Davari vb. sadece görüşlerini ifade ettikleri için yasal işlemle karşı karşıya kalan bazı yazar ve şairlerdir.
Başkan Raisi’yi Abtin, Bajan ve Khandan Mahabadi’yi serbest bırakmaya çağırıyoruz; haklarında haksız yere açılan davadaki tüm suçlamalardan onları beraat ettirin ve kendilerini özgürce ifade etme haklarını kullanan tüm yazarlara karşı resmi cezalandırmaya son verin ve yazma özgürlüklerini kullandıkları için İran’da hapsedilen herkesi serbest bırakın.”