2. Dünya Savaşı sırasında Katolik dünyasının ruhani liderliğini yapan XII. Pius’un güvendiği bir Alman Cezvit’le yazışmaları, Vatikan’ın Yahudiler ve Polonyalılara yapılan soykırımdan savaş sırasında haberdar olduğuna işaret ediyor.
Associated Press’in aktardığına göre yeni ortaya çıkan 1942 tarihli yazışmalarda Cezvit’in Papa’ya her gün yaklaşık 6 bin Polonyalı ve Yahudi’nin Nazi Almanyası tarafından gaz odalarında öldürüldüğünü yazdığı görülüyor.
Vatikan arşivlerinde bulunan ve ilk olarak İtalyan gazetesi Corriere della Sera tarafından yayımlanan belge, Vatikan’ın savaş sırasında Nazilerin işlediği insanlık suçlarını teyit edemediği için kınamadıkları savunmasını çürütebilir.
Tarihçileri, XII. Pius’un mirası konusunda uzun süredir bölünmüş durumda. Bazı tarihçiler XII. Pius’un ‘sessiz diplomasi’ ile Yahudi hayatlarını kurtarmaya çalıştığını, bazıları ise Holokost karşısında sessiz kaldığını savunuyor.
Arşivleri inceleyen araştırmacı Giovanni Coco, bahsi geçen mektupta Nazilerin kamplardaki insanları öldürmek için kullandıkları fırınlar gibi birçok detayın bulunduğunu belirtti. Mektuptaki bilgileri Almanya’daki Hitler karşıtı direnişten bir rahibin verdiği ifade edildi.
12. PİUS BİLİYORDU
Mektup ve Giovanni Coco’nun açıklamaları bugün Corriere della Sera’nın ‘’La Lettura’’ isimli edebiyat ekinde yayımlandı. Gazete haberi, ‘’12. Pius biliyordu’’ başlığıyla verdi.
1939-1958 yılları arasında görevde kalan Papa 12. Pius (Eugenio Maria Giuseppe Giovanni Pacelli), Nazi suçlarına karşı sesini çıkarmadığı için eleştiriliyordu.
Bazı tarihçiler 12. Pius’un komünizm korkusu nedeniyle Hitler’le ters düşmek istemediğini söylüyor, bazıları da Katoliklerin de hedef alınmasından korktuğu için sustuğunu savunuyordu.
Papa 12. Pius’un, Yahudileri kurtaran Katoliklere destek verdiğini ve bunun için sessiz diplomasi yürüttüğünü savunanlar da var.
Vatikan tarafı ise, Nazi suçlarını o dönemde resmi olarak teyit edemedikleri argümanını öne sürüyordu.

Papa XII. Pius
Corriere’ye konuşan araştırmacı Giovanni Coco bulduğu belgenin önemini, ‘’Holokost konusunda, 12. Pius’un Yahudilere karşı işlenen suçlarla ilgili Alman Katolik Kilisesi’nden gelen kesin ve ayrıntılı haberler aldığı artık kesinlik taşıyor’’ diye açıkladı.
Öte yandan Coco dönemin papasının, Nazilerin misilleme olarak Katolikleri hedef almasından çekindiği için Hitler’e karşı sesini çıkarmadığı tezini destekledi.
Coco, söz konusu mektubu yazan rahip König’in de, kendisinin ve bu istihbaratı sağlayan direnişçilerin hayatlarından endişe ettiği için verdiği bilgilerin kamuoyuna açıklanmamasını istediğini belirtti.
Giovanni Coco, bu mektubu da içeren araştırma sonuçlarını gelecek hafta bir kitap ile yayımlayacak.
Papa Francesco, 2019’da 12. Pius ile ilgili arşivleri açma kararını, ‘’Kilise tarihten korkmuyor’’ diyerek açıklamıştı.
Bu karar İtalya’daki Yahudi toplumundan destek görmüş, İtalyan Yahudi Cemaatleri Birliği Başkanı Noemi Di Segni, ‘’Papa Francesco’nun 12. Pius ile ilgili gizli arşivi açma kararını büyük bir takdirle karşılıyoruz’’ demişti.
(BBC)