Katoliklerin ruhani lideri Papa Francis ‘tövbe haccı’ olarak tanımladığı Kanada ziyaretinde, geçmişte Katolik Kilisesi’ne bağlı okullarda fiziksel şiddete ve cinsel istismara maruz kalan yerli çocuklara ‘soykırım’ uygulandığını söyledi. Yerli çocukların kilise okullarında asimile edilmesini ‘soykırım’ olarak niteleyen Papa Francis, Kanada ziyareti dönüşünde uçakta gazetecilerin sorularını yanıtladı.
Papa Francis geçtiğimiz hafta yaptığı Kanada’yı ziyaretinde, asimilasyon ve istismarın yanı sıra “Hristiyanların dönemin genel sömürgeci zihniyetine verdiği destekten” ötürü bu ülkedeki yerli halklardan özür dilemişti. Ancak kilise okullarının bahçesinde çok sayıda yerli çocuğun gömüldüğü isimsiz mezarların bulunmasının gölgesinde gelen bu özür, Kanada hükümeti ve insan hakları kuruluşları tarafından yeterli bulunmamıştı.
‘BU BİR SOYKIRIMDI’
Kanada’dan dönüş yolunda da, yerli bir Kanadalı gazeteci Papa’ya ziyareti sırasında niçin soykırım sözcüğünü kullanmadığını ve kilise üyelerinin soykırım yaptığına inanıp inanmadığını sordu. Papa Francis, “Bu sözcüğü kullanmadığım doğru çünkü aklıma gelmedi. Ama soykırımı tarif ettim. Özür diledim. Bu konuda, ki bu soykırımdı, af diledim” dedi.
“Çocukların ailelerinden alınmasını, kültürlerini, zihinlerini, geleneklerini, ırklarını, bütün bir kültürü değiştirmeye çalışmayı kınadım” diyen Papa Francis şöyle devam etti: “Evet, soykırım teknik bir sözcük ama aklıma gelmediği için kullanmadım .. tarif ettiğim şey… evet bu bir soykırımdı, evet evet açıkça öyleydi. Bunun bir soykırım olduğunu söylediğimi belirtebilirsiniz.”
Kanada’da 1881-1996 arasında 150 binden fazla yerli çocuk ailelerinden ayırılarak kilise okullarına gönderilmişti. Birçoğu bu okullarda aç bırakılmış, cinsel istismara uğramış ve dövülmüştü.
‘BİR GÜN İSTİFA EDEBİLİRİM’
Öte yandan, 85 yaşındaki Papa Francis’in ‘istifa’ sinyali vermesi de dikkat çekti. Katolik Kilisesi’nde Papalık görevine getirilen din görevlileri genellikle ölene dek bu koltukta kalırken, Papa Francis uçakta gazetecilerle sohbetinde “hayat boyu görev yapmak yerine bir gün istifa edebileceğini” söyledi. Yaşının ilerlediğini belirten Papa Francis, önümüzdeki dönemde sağlık sorunları nedeniyle daha az seyahat edeceğini ve gezilerini kısa tutacağını açıkladı.
Papalıktan istifa, çok nadir görülüyor. Son olarak, 2013 yılında Papa 16. Benediktus, kilisedeki cinsel istismar skandallarının ortasında sağlık sorunlarını gerekçe göstererek görevinden ayrılmış, yerine Papa Francis seçilmişti.
Kanada’daki Hakikat ve Uzlaşma Komisyonu, 1831-1996 döneminde faaliyet gösteren kiliseye bağlı yatılı okullar hakkındaki çalışmasını 2015’te tamamlamış ve 4 bin sayfalık rapor yayımlanmıştı. Komisyon, yaşananları “kültürel soykırım” olarak tanımlamıştı. Söz konusu raporda, en az 4 bin 200 yerli çocuğun bu okullarda istismar ya da ihmal sonucu öldüğü belirtilmişti.
Kanada’da Katolik Kilisesi’nin kontrolündeki yatılı kilise okullarından bazılarının bahçesinde, resmi kayıtlarda olmayan çok sayıda çocuk mezarı bulunmuştu. Hakikat ve Uzlaşma Komisyonu raporundan sonra yerli halktan defalarca özür dileyen Kanada Başbakanı Justin Trudeau, 2017’de Vatikan’a yaptığı resmi ziyarette Papa’dan da özür talep etmişti.