Almanya’da 26 Eylül’de düzenlenen genel seçimler, BaÅŸbakan Angela Merkel’in partisi Hristiyan Demokrat Birlik (CDU) ile kardeÅŸ parti Hristiyan Sosyal Birlik’ten (CSU) oluÅŸan Hristiyan Birlik ittifakı için hezimet oldu. Tarihinin en kötü sonucunu alan ittifakın baÅŸbakan adayı olarak seçimlere giren ve aynı zamanda Kuzey Ren-Vestfalya BaÅŸbakanı olan Armin Laschet yaÅŸanan yenilginin sorumluluÄŸunu üstlendi, görevlerini bırakacağını duyurdu. Bugün ilk olarak eyalet baÅŸbakanlığı görevini resmen devrettiÄŸi açıklandı. Laschet, memleketi Aachen’den Federal Meclis milletvekili seçildi.
Deutsche Welle nin haberine göre Eyalet baÅŸbakanlığı görevini bırakmasını, muhtemelen sene sonunda yapılacak ilk parti kongresinde parti genel baÅŸkanlık görevini devretmesi izleyecek. 16 yıldır baÅŸbakanlık yapan Angela Merkel’in partisi CDU iki yıldır ciddi yönetim ve siyasi deÄŸerler krizi yaşıyor. Partinin kendini ve deÄŸerlerini yeniden tanımlaması ve ona uygun lider ve çizgi bulması için tabandan gelen baskı giderek artıyor. Sadece CDU’da deÄŸil, yalnız Bavyera’da örgütlü kardeÅŸ parti CSU’da da oy kaybı dikkat çekiyor.
GÃœNLERÄ° SAYILIYDI
Seçimlerin yapıldığı 26 Eylül‘den bu yana eli daha da zayıflayan Armin Laschet için “günleri sayılı” yorumları yapılıyor, bütün görevlerinden istifası bekleniyordu. Zira seçimlere kardeÅŸ parti Hristiyan Sosyal Birlik (CSU) ile ittifak olarak giren CDU rekor kayba uÄŸrayarak sadece yüzde 24,1 oranında oy aldı. Bu sonuçla Almanya’da en fazla hükümet eden Hristiyan Birlik (CDU ve CSU) 1970 yılından bu yana en keskin krize girdi.
Oysa Ocak 2021’de, zorlu bir parti için çekiÅŸmeden sonra Laschet parti genel baÅŸkanlığı görevini devralmış, Merkel döneminin sonuna yaklaÅŸan Hristiyan Demokratlar, Laschet ile yeni bir baÅŸlangıç yapmayı temenni etmiÅŸti.
Hristiyan Bilik’in baÅŸbakan adaylığı tartışması
Genel baÅŸkanlık yarışını kazandıktan sonra CDU lideri Armin Laschet’i yeni bir zorlu süreç bekliyordu; Her ne kadar Almanya’daki 16 eyaletten 15’inde örgütlü CDU’nun lideri olarak Hristiyan Birlik’in baÅŸbakanlık adaylığı teamüllere göre önce ona düşse de, yıllardır birlikte hareket ettikleri Bavyeralı küçük kardeÅŸ parti CSU’nun da rızası alınmalıydı. Fakat Bavyeralı küçük kardeÅŸ CSU da, lideri Markus Söder de baÅŸbakanlık yarışından vazgeçmeye yanaÅŸmadı. Böylece Laschet ile Söder arasında bütün medya ve kamuoyunun gözleri önünde sürecek amansız bir çekiÅŸme baÅŸladı.
HEM ELEÅžTÄ°R HEM Ä°ÄžNELE
Nihayetinde Bavyera’dan eleÅŸtiri okları ve iÄŸnelemeler devam etse de CDU’nun ağır toplarının da bastırmasıyla ilkbaharda küçük kardeÅŸ CSU, Laschet’e ayak diremeye son verir gibi yaptı ve Hristiyan Birlik ittifakının baÅŸbakan adayı Laschet oldu. Ancak Laschet’e Bavyera’dan atılan eleÅŸtiri okları ve iÄŸnelemeler yine de son bulmadı. Böylece Laschet aslında bir yandan kardeÅŸ parti ve lideri Markus Söder’e karşı, diÄŸer yandan da diÄŸer partilere karşı seçim kampanyası yürüttü.
Müttefik CDU ve CSU arasındaki çekiÅŸme 26 Eylül’de yapılan genel seçimlere kadar sürdü. Bu gerilime Laschet’in seçim kampanyası sürecinde yaptığı hatalar da eklenince kamuoyunda Laschet arzu edilen güç ve desteÄŸi kazanamadı. YaÅŸanan bu süreci yakından izleyen seçmen, onu ve partisini, desteÄŸini gün gün çekerek cezalandırdı. Laschet son aylarda yapılan hiçbir kamuoyu anketinde halktan yeterli destek alamadı.
Önce yine kendi gibi hatalar yaparak kendi kendine çelme takan YeÅŸiller’in baÅŸbakan adayı Annalena Baerbock onu solladı. Baerbock zayıflamaya baÅŸladıktan sonra da “öldü” denilen Sosyal Demokrat Parti ve adayı Scholz, Laschet’i geçti. Seçim tarihi olan 26 Eylül yaklaşırken kendi yumuÅŸak tarzını terk edip saldırgan bir seçim yarışı yürüttüyse de Laschet oy oranını sadece minimal ÅŸekilde artırabildi.
LACSHET Ä°N ‘HATALARI
CDU’lu Laschet, son aylarda yaptığı hatalar ile eleÅŸtiri oklarının hedefi haline geldi. Hanesine yazılan en büyük eksi de Temmuz ayında Almanya’da meydana gelen ve 180’den fazla kiÅŸinin hayatını kaybettiÄŸi sel felaketi sonrası bölgeye ziyarette bulunan CumhurbaÅŸkanı Frank-Walter Steinmeier’e eÅŸlik ettiÄŸi gün yaÅŸandı. O gün Steinmeier hayatını kaybedenler ile selde evini barkını yitirenlere dair üzüntüsünü dile getirirken, ona yöneltilmiÅŸ kameralar arkada bir grupla gülüşen Laschet’i de gösterdi. Laschet bu olay sonrasında defalarca özür dilese de, davranışının büyük bir hata olduÄŸunu söylese ve piÅŸmanlık da gösterse toplumsal ve siyasi hafızaya o sahneyle kazındı.
Son hatası ise seçim günü oyunu kullanırken yaptığı oldu. Oy pusulasının zarfsız atıldığı Almanya’da, Laschet, Aachen kentinde eÅŸiyle reyini atarken seçim pusulasında tercihleri görünecek ÅŸekilde kameralara poz verdi. Bu ÅŸekliyle seçimdeki gizlilik ilkesini ihlal etmiÅŸ oldu, yine tartışma yarattı, hatta oyunun iptali talep edildi.
Laschet, 2012 yılından bu yana partide genel baÅŸkan vekili olarak da görev yapsa da, Almanya genelinde partisini Sosyal Demokratların kalesi olarak bilinen Kuzey Ren-Vestfalya’da 2017’de zafere taşıdığından beri siyasetin önemli isimlerinden biri haline geldi.
Siyaset hayatı boyunca Angela Merkel’in yanında oldu. 2015 yılında Almanya yoÄŸun bir göç hareketliliÄŸiyle karşı karşıya kaldığında ve BaÅŸbakan Merkel kapıları insani sebeple kapatmama kararı aldıktan sonra da gelen yoÄŸun eleÅŸtirilere raÄŸmen Laschet Merkel’in yanında yer aldı.
Ancak Merkel’e bu yakınlığı onun bağımsızlığının sorgulanması sonucu da doÄŸurdu. Özellikle partide Merkel’in sosyal çizgisini beÄŸenmeyen, eski muhafazakar deÄŸerlere dönülmesini isteyen merkez saÄŸcılar Laschet üzerinde baskıyı artırdı. Pandemi döneminde Merkel’in “sıkı tedbir” politikası, Laschet’in Merkel ile arasında çizgi çekmesi için vesile yarattı. Korona pandemisi döneminde Laschet, Merkel’in aksine sıkı tedbirleri reddeden, öte yandan gidiÅŸat kötüleÅŸtiÄŸinde kısa vadeli kararlar alan bir siyasetçi oldu ki bu zikzak çizgisi de ayrıca tartışma yarattı.
ALMANYA’NIN Ä°LK UYUM BAKANI
Siyasette çekirdekten yetiÅŸen Armin Laschet, eyalet parlamentosu vekilliÄŸinden Federal Meclis ve Avrupa Parlamentosu milletvekilliÄŸine, yıllardır siyasi arenada tecrübe topladı. Almanya Federal Meclisi’ne ilk seçildiÄŸinde genç bir politikacı olarak partisinin muhafazakar çizgisini eleÅŸtirip modern bir vatandaÅŸlık yasası talep etmesiyle dikkat çekti. Almanya’da kan bağıyla alınan vatandaÅŸlığın doÄŸulan ve sosyalize olunan yer temelli düzenlenmesi için daha çok sene geçecekti.
Laschet’in neÅŸeli mizacı ve kültürel çeÅŸitliliÄŸe açık duruÅŸu ile partisinden zaman zaman ayrı yerlerde durduÄŸu daha sonra da görüldü.
2005 yılında Türkiye kökenlilerin de yoÄŸun olduÄŸu Kuzey Ren-Vestfalya Eyaleti’nde KuÅŸaklar, Aile, Kadın ve Uyum Bakanlığı adıyla kurulan yeni bakanlığı üstlendi ve böylece Almanya tarihine ülkenin ilk uyum bakanı olarak geçti. O dönemde çok sayıda Türkiye kökenli dernek, oluÅŸum ve göçmen kuruluÅŸuyla yakın iliÅŸki kurdu. Göçmen çocuklarının yuvadan itibaren Almanca öğrenmesinin teÅŸvik edilmesi, dil seviyesinin okula baÅŸlamada temel alınması gibi önemli düzenlemelere imza attı.
Uyum bakanı olduÄŸu dönemde ve sonrasında Almanya’daki Türkiye kökenli dernekler, dini cemaatler ve çatı kuruluÅŸlarıyla diyaloÄŸu koparmamaya dikkat etti. Türkiye ile iplerin gerildiÄŸi dönemlerde de bağın kopmaması yönündeki çabasıyla Merkel’in Ankara politikasıyla örtüşen bir tutum izlediÄŸi görüldü.
Ankara ile Berlin arasında iplerin epey gergin olduÄŸu 2018’de CumhurbaÅŸkanı Recep Tayyip ErdoÄŸan’ın Almanya gezisi kapsamında Köln’e gelmesi ve Diyanet Ä°ÅŸleri Türk Ä°slam BirliÄŸi (DÄ°TÄ°B) Merkez Camii açılışı yapması tepkiye neden olmuÅŸtu. Köln Belediye BaÅŸkanı dahil hiçbir Alman politikacı ErdoÄŸan ile görüşmek istemezken de Armin Laschet’in onunla kısaca görüştüğü ortaya çıktı.
TÜRKİYE KÖKENLİ YAPILARLA ARAYA MESAFE KOYMADIĞI ELEŞTİRİSİ
Almanya’da kimi çevreler Laschet’i Ankara ve Ankara’ya yakın yapılanmalar ve derneklerle arasına yeterince mesafe koymamakla suçluyor. Laschet bu sene örneÄŸin, 2017’de son verdiÄŸi DÄ°TÄ°B ile din dersi konusundaki iÅŸbirliÄŸine yeniden baÅŸlama kararıyla yine eleÅŸtirilerin hedefi oldu. 2016 yılındaki darbe giriÅŸimi sonrasında Almanya’daki bazı din görevlilerinin, cemaatlerindeki Gülencilerin listesini tutarak Ankara’ya göndermesi üzerine Kuzey Ren-Vestfalya eyalet hükümeti, DÄ°TÄ°B ile Ä°slam din dersi çerçevesindeki iÅŸbirliÄŸini dondurmuÅŸtu.
Laschet, baÅŸta Kuzey Ren-Vestfalya Uyum MüsteÅŸarı Serap Güler olmak üzere, çok sayıda Türkiye kökenliyi partiye kazandıran kiÅŸi olarak da biliniyor. Armin Laschet’e kimi çevrelerce “Türklerin Armin’i” yakıştırması yapılsa da bu lakap daha çok onu eleÅŸtirmek amacıyla kullanılıyor.
