Mehmet Altan*
2023 yılının da son haftasına girdik.
Bugün 27 Aralık.
Dört gün sonra yıl bitiyor.
Basın tarihi treninin geçici olarak park ettiÄŸi 2007 yılına bakarken 27 Aralık’ta Türkiye’de ve dünyada olup bitenler gözüme çarptı.
Ayasofya inÅŸaatının ikinci baÅŸlangıcı da Jön Türk Kongresi de 27 Aralık’ta gerçekleÅŸmiÅŸ.
Yıl sonu yazısında geçmişe bu kez 27 Aralık üzerinden baktım.
***
1907 yılında 2. Jön Türk Kongresi yapıldı.
Sonuç bildirgesinde 2. Abdülhamit eleştirildi.
116 yıl olmuş…
Bugün Abdülhamit’in ruhunun iktidarda olmasına ne buyrulur?
***
Ä°ttihat ve Terakki’ye de mesafeli olan Mustafa Kemal PaÅŸa 1919
yılında PadiÅŸaha karşı İstiklal Harbini‘nin ateÅŸini yakmış, Erzurum ve Sivas Kongrelerini gerçekleÅŸtirmiÅŸ ve Heyet-i Temsili‘ye üyeleriyle Sivas’tan Ankara’ya gelmiÅŸ.
Geçmişte bu vesileyle davullar gümbürderdi… Biraz da fazla gümbürderdi.
Bugün Atatürk’ün Ankara’ya geliÅŸi devlet katında kasıtlı bir aldırmazlığın hedefi… Fısıltı bile olmuyor.
Bir uçtan bir başka uca… Ama asla denge noktasında değil.
***
1936 yılında Nazım Hikmet gözaltına alınmış.
Åžimdilerde de çok moda olan “gizli örgüt kurmak” ve “komünizm propagandası yapmaktan“.
Bir yıl sonra beraat etmiş ama onunla uğraşmaları bitmemiş…
1938 yılında yaşamının bir bölümüne beton dökmüşler.
***
1944 yılında Çapakçur Bölgesi’nin adı Bingöl olarak deÄŸiÅŸtirilmiş…
İsim değiştirilerek sorun çözülür sanmışlar.
2024 yılına giriyoruz, sorun hep aynı sorun.
***
1939 yılında Erzincan‘da Richter ölçeÄŸine göre 8 ÅŸiddetinde bir deprem olmuÅŸ, 32.962 kiÅŸi hayatını kaybetmiÅŸ, yaklaşık 100 bin kiÅŸi yaralanmış.
Hatay Depremi ise bu yıl oldu.Â
Erzincan Depremi’nden çok daha fazla insan öldü.
Halbuki biliyoruz ki deprem öldürmez bina öldürür.
Peki çürük bina çetesi kimdir?Â
Cinayet ekonomisi ortakları kimlerdir?Â
Niye bu ülkede insanlar aldırmazlık yüzünden ölüp duruyor.
***
1999 yılında Yargıtay 4. Hukuk Dairesi, türbanın yüksek öğretim Kurumlarında serbest sayılan kıyafet kapsamında düşünülemeyeceğine karar vermiş.
İnsanların nasıl giyineceğine devletin karar vereceği bir de Yargıtay hükmüne bağlanmış.
***
27 Aralık’ta dünyada neler olmuÅŸ peki?
1537 yılında …Â
Ä°nsanlık tarihinin aşılmaz örneklerinden Ayasofya’nın yeniden inÅŸasına, Bizans İmparatoru I. Justinian’ın kiÅŸisel gözetiminde baÅŸlanmış.
Åžimdi Ayasofya’nın “kapılarını” yiyoruz.
***
1901 yılında..
Japon kimyager Takamine Jokichi ve Amerikalı farmakolog John Jacob Abel, adrenalin hormonunu bulmuş…
***
2. Dünya Savaşı’nın bitiminde, 1945 yılında 28 devletin üzerinde anlaÅŸtığı ilkeler doÄŸrultusunda Dünya Bankası kurulmuÅŸ.
İnsanlık ortak bir adım atmış.
***
1949 yılında…
300 yıl süren Hollanda egemenliÄŸinden sonra Kraliçe Juliana, Endonezya‘nın bağımsızlığını tanımış.
“GecikmiÅŸ ulus devletler” zincirine bir halka daha eklenmiÅŸ
***
1968 yılında Ay’a ilk insanlı uçuÅŸu gerçekleÅŸtiren Apollo 8 dünyaya dönmüş.
İnsanlık muhteşem yürüyüşüne devam etmiş.
***
Herhangi bir günü alıp dünyaya baktığımızda, arada bir gerileyerek de olsa insanlığın ilerlediğini görüyoruz.
Türkiye ise sanki dünyadan kopmuş bir meteor. Dünyanın gelişimine ayak uyduramıyor. Hep aynı yerde dönüp duruyor.
Bir gün bu ülkede devlet ve toplum, yaÅŸama “insan” üzerinden bakacak mı, insanın önemini anlayacak mı bilmiyorum… Bilen kimse de yok galiba.
Neyse ne…
Mutlu yeni bir yeni yıl diliyorum.
Her yıl sonu dilenir ya…
Fotoğraf: Nazım Hikmet, Bursa Cezaevi. (Kaynak: Samiye Yaltırım albümü, nazimhikmet.org.tr)
- P24‘ten alınmıştır.Â
Mehmet Altan yazdı | Basın tarihi: Yeniden baba evinden haberler
