Halkların Demokratik Partisi (HDP) Kocaeli Milletvekili ve TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu Üyesi Ömer Faruk Gergerlioğlu TBMM’ye KHKlıların alınmaması ile ilgili TBMM Başkanlık Divanı kararı ile ilgili Meclis Başkanı Mustafa Şentop’a soru önergesi verdi.
Önergede şu hususlara yer verildi;
“ TBMM Başkanlık Divanının 8 Ekim 2020 tarihindeki toplantısında aldığı karara göre: “1 Ocak 2015 tarihinden itibaren çeşitli nedenlerle Meclis’ten ihraç edilmiş olan çalışanlar Meclis’e giremeyecektir.”
Türkiye her gün Meclis’ten KHKlıların yaşadığı mağduriyetlerin giderileceği haberini beklerken bu uygulama insanlarda ikinci bir yıkıma sebep olmuştur. Kararda Meclis’ten ihraç edilenlerin kapsama alınması yeterince korkunç iken muğlak ifadelerin varlığı kamudan ihraç edilen herkesin Meclis’e girişini engellemeye de açıktır.
Temel hak ve özgürlüklerin kısıtlanmasında 3 temel vardır. Kanunilik, amaca uygunluk ve ölçülülüktür.
Bir kişiyi temel hak ve hürriyetlerinden yoksun bırakmanın ilk şartı, müdahalenin kanuni olmasıdır. Nitekim Sözleşme’nin md. 5/1 hükmünde “kanunun öngördüğü usule” atıf yapılmıştır. Anayasa’da da 13’ncü madde bunu gerektirir.
Anayasa’nın 13’üncü maddesine göre temel hak ve hürriyetler (…) yalnızca Anayasa’nın ilgili maddelerinde belirtilen sebeplere bağlı olarak (…) sınırlanabilir. Temel haklara yönelik müdahalelerde “nedensellik ilkesi” denilen bu ilke uyarınca ilgili maddede belirtilmeyen bir sebeple temel hakka müdahale edilmesi mümkün değildir.
Kişi özgürlüğü ve güvenliği hakkına yönelik müdahalelerde incelemenin üçüncü basamağı, kanuna dayanan ve meşru amaç taşıyan bir müdahalenin ölçülü olup olmadığının değerlendirilmesidir.
Bu değerlendirmeler ışığında baktığımızda KHKlıların meclise girişini engelleyen kanun yoktur. Olsa da sırf bu yüzden engel Anayasaya aykırı olacaktı. Anayasa ve Kanunlar bir tarafta dururken bugün oy çokluğuna güvenilerek hazırlandığı izlenimi veren bu yönetmelikle ülkenin yurttaşları ismini kendilerinden alan mekâna girmeleri engellenmektedir. Bu yönetmelik çoğunluğu beraat ve takipsizlik almış KHKlıların Meclise sokmayacağını belirtiyor. Bu durum amaca uygunluk üzerinden değerlendirilince anlamlı durmamaktadır. Son olarak da “Milletin iradesinin tecelligahı” diyerek sürekli söylem geliştiren iktidar hangi ölçülülük kaidesi çerçevesinde Milleti Meclis’e almayacağını belirtmektedir?
Elbette ki Meclis’te güvenlik sağlanmalıdır ancak halen ne ile suçlandığını bilmeyen insanlar, hatta daha OHAL Komisyonundan karar alamamış yargılanabilecek mahkeme bile görememiş insanlar, kanun olmadan mahkeme olmadan açıkça cezalandırılmaktadır. Bugün 10 KHKlı vekil Mecliste oda sahibiyken aynı durumda olan KHKlılar o odaya girememesinin akılla izahı bulunmamaktadır.
KHKlıların beklentisi TBMM Başkanlık divanının tekrar toplanması ve bu vahim kararı iptal ederek kanayan yara OHAL KHK mağduriyetlerine odaklanmasıdır.
Bu bağlamda, konunun İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu tarafından ilgililerden bilgi talep istemek suretiyle incelenmesini, İnsan Haklarını İnceleme Komisyonunun kendisinin iki üyesi de KHKlı iken konuya acilen toplanarak müdahil olmasını arz ve talep ederim.”
