Bosna Hersek’te Sırp liderden gelen ayrılıkçı tehditlerin yanı sıra Hırvatların seçim sisteminde reform çaÄŸrıları ülkede bölünme ve çatışma korkularını artırıyor.
Bosna Hersek’te son dönemde sesini yükselten Hırvatların bir kesimi, ülkede “halkın liderini seçme hakkını engelleyen yapısal kusurlar olduÄŸunu” iddia ediyor ve ekim ayındaki seçimi boykot çaÄŸrıları yapıyor.
Hırvatların yoÄŸun olduÄŸu Mostar’da yaÅŸayan eski bir Hırvat askeri Petar Vidiç, “Ya sorunu barışçıl bir ÅŸekilde ayrılarak çözeriz ya da devleti herkes için rahat hale getiririz” diyor.
Bosna Savaşı’nın ardından 1995’te kabul edilen sisteme göre ülkenin yarısı etnik Sırplar, diÄŸer yarısı Müslüman-Hırvat federasyonu tarafından yönetiliyor. Ãœlkedeki cumhurbaÅŸkanlığı da dönüşümlü olarak Müslümanlar, Sırplar ve Hırvatlar arasında deÄŸiÅŸiyor.
Ãœlke nüfusunun yüzde 70’ini oluÅŸturan BoÅŸnakların ülke yönetiminde ve “cumhurbaÅŸkanlığı düzeyinde Hırvatları yönetmek için kimin seçilebileceÄŸi konusunda fiili kontrol saÄŸladığı” belirtiliyor.
Bosna’nın Hırvat partileri ÅŸubat ayında Mostar’da düzenlenen bir konferansta, acil reform çaÄŸrısında bulundu; ancak topyekun bir boykot ilan etmekten vazgeçti.
“Üç etnik grup meÅŸru ÅŸekilde temsil edilmeli”
Bosna’nın en büyük Hırvat partisinin baÅŸkanı Dragan Coviç, “Her üç etnik grubun da meÅŸru ÅŸekilde temsil edilmesini saÄŸlamak için seçim yasası deÄŸiÅŸtirilene kadar seçimleri organize etmek için resmi koÅŸullar yerine getirilmedi” dedi.
AFP’nin bölgede konuÅŸtuÄŸu Bosnalı Hırvat siyasetçi Ilija Cvitanoviç da “Birisi Hırvat halkını meÅŸruiyetinden mahrum edip onları baskı altına alabileceÄŸini düşünüyorsa, bunun hesabını vermek zorunda kalacak” ifadelerini kullandı.
Hırvat siyasi çevrelerinde ülkedeki sistem eleÅŸtirilerek ‘CumhurbaÅŸkanlığında iki Müslüman ve bir Sırp üye var’ deniliyor.
Hırvat partileri, toplumun cumhurbaşkanlığına ve üst meclise kendi temsilcilerini atamasına izin verecek bir mekanizma istiyor.
Federasyonun iktidardaki BoÅŸnak partisinin ÅŸiddetle karşı çıktığı bu planı Bosna’nın ÅŸu anki Hırvat CumhurbaÅŸkanı Zeljko Komsiç de eleÅŸtirerek, “apartheid’e dayalı bir seçim yasası” olarak nitelendirdi.
Bosnalı Hırvatların çoÄŸu için, “derinden parçalanmış ülkede daha fazla bölünmeyi veya olası ayrılmayı önlemek için reformlar gerektiÄŸi” ifade ediliyor.
78 yaşındaki emekli Sima Pehar, “Evet, hepimiz aynı haklara sahip olmalıyız. Hırvatlar tarafından seçilmeyen biri neden Hırvatları temsil etsin? Mantıklı deÄŸil” diyor.
“Ä°nsanlar ülkeden kaçıyor”
Çok sayıda kişinin son dönemde işsizlik ve ekonomik sorunlardan dolayı ülkeyi terk ettiği biliniyor.
Pehar, “Herkes Bosna’yı terk ediyor, Hırvatlar, BoÅŸnaklar ve Sırplar. Ekonomi bir felaket. Bizi yönetenler savaÅŸ tehdidini savuruyor ve insanlar kaçıyor” ÅŸeklinde konuÅŸuyor.
Analist Zoran Kresiç, “Seçim yasası deÄŸiÅŸtirilmezse krizin devam edeceÄŸinden eminim. Bütün Bosna ve Avrupa-Atlantik geleceÄŸi için kötü ve ne yazık ki bu, insanlara yansıyacak” ifadesini kullanıyor. (Euronews)
