AÄ°HM’in Türkiye’ye yönelik kararları, tecavüze uÄŸrayan N.Ç. adlı bir çocuÄŸun insanlık dışı muameleye maruz bırakılması, Balyoz davasında cezaevine giren Koramiral Kadir SaÄŸdıç’ın özel hayatın gizliliÄŸi hakkının ihlal edilmesi ve Avukat Ramazan Demir’in Silivri’de tutuklu olduÄŸu dönemde kendini savunacak bilgiye eriÅŸim hakkının ihlali nedeniyle yapılan baÅŸvuruların sonucunda geldi.
AİHM N.Ç. davası boyunca yaşananları şöyle aktardı:
12 yaşındayken iki kadının kendisini fuhuşa zorlamasının ardından N.Ç., 2003 yılında iki kadın ve kendisiyle birlikte olan erkekler hakkında şikayetçi oldu. 27 kişi tutuklandı ve 28 kişi hakkında 15 yaşın altında bir kıza tecavüz etmek, alıkoymak ve fuhuşa aracılık etmek gibi suçlamalar içeren bir iddianame hazırlandı.
23 Åžubat 2003’te görülen halka kapalı duruÅŸmanın çıkışında sanıklar N.Ç. ve avukatlarına saldırdı, avukatların koruma talebi karşılıksız bırakıldı.
Aynı yılın Haziran ayına kadar tüm sanıklar serbest bırakıldı.
2010 yılında görülen 35. duruşmada iki sanık hariç herkese alt sınırdan ceza verildi.
Kanıtları inceleyen AÄ°HM, N.Ç.’ye 8 Ocak 2003’ten 12 Mayıs 2004’e kadar bir sosyal görevli, psikolog veya uzman tarafından destek verilmediÄŸini ve maÄŸdurun gerekli yardıma eriÅŸemediÄŸine karar verdi.
N.Ç.’nin duruÅŸmalarda kendisine tecavüz etmekle suçlanan çok sayıda kiÅŸinin karşısında oturtulmasının ve cinsel iliÅŸkilere dair çok detaylı sorular sorulmasının N.Ç. için son derece travmatik ve davanın seyri açısından da gereksiz olduÄŸunu belirten AÄ°HM, dava kamuya kapalı bir ÅŸekilde görülse de baÅŸvurucunun onurunun zarar gördüğünü, özel hayatının ihlal edildiÄŸini belirtti.
10 TIBBÄ° MUAYENE GEREKSÄ°ZDÄ°
AÄ°HM ayrıca N.Ç.’nin 10 defa tıbbi muayeneye sokulmasının gereksiz olduÄŸunu, bu muayenelerin bir kısmının son derece rahatsız edici olduÄŸunu ve maÄŸdurun fiziksel ve psikolojik bütünlüğüne müdahale anlamına geldiÄŸine hükmetti.
AÄ°HM N.Ç.’nin sanıkların saldırılarından korunmamasını ve sanıklara alt sınırdan ceza verilmesini de eleÅŸtirdi.
2011 yılında N.Ç.’nin yaptığı baÅŸvuruyu bugün karara baÄŸlayan AÄ°HM, Türkiye’deki yargı sürecinin 11 yıl sürmesinin de uzun olduÄŸunu vurguladı.
AÄ°HM bütün bunları dikkate alarak Avrupa Ä°nsan Hakları SözleÅŸmesi’nin (AÄ°HS) 3. ve 8. maddelerinin ihlal edildiÄŸine hükmetti ve Türkiye’yi 25 bin euro manevi tazminat ve 3 bin euroluk mahkeme giderlerini ödemeye mahkum etti.
3. madde işkence, insanlık dışı veya aşağılayıcı muameleyi yasaklarken 8. madde de özel hayatın gizliliğini koruyor.
YENÄ° ÅžAFAK VE TARAF’IN YAPTIÄžI SORUMLU GAZETECÄ°LÄ°K DEĞİL
Bir diÄŸer duruÅŸmada ise Koramiral Kadir SaÄŸdıç’ın baÅŸvurusu karara baÄŸlandı.
AÄ°HM 2009 yılında Yeni Åžafak ve Taraf gazetelerinde SaÄŸdıç’ın “Kafes darbe planının” arkasındaki kiÅŸilerden biri olarak gösterildiÄŸini, SaÄŸdıç’ın iki gazete karşı baÅŸlattığı hukuki süreçlerin ise yerel mahkemeler tarafından reddedildiÄŸini, son olarak Anayasa Mahkemesi’nin de Nisan 2015’te hak ihlali olmadığına dair karar verdiÄŸini hatırlattıktan sonra şöyle devam etti:
“TSK’de üst düzey bir koramiral olması nedeniyle SaÄŸdıç’a yöneltilebilecek eleÅŸtirilerin sınırı sıradan bir insana yönetilebilecek eleÅŸtirilerin üzerinde olsa da, bir kamu görevlisi olması yüzünden, bir siyasetçiye yönetilebilecek eleÅŸtiriler kadar da yüksek deÄŸildir.
“SaÄŸdıç’ın fotoÄŸraflarını yayınlayan gazeteciler bilgilerini, gerçekliÄŸi kanıtlanmamış dökümanlardan edindi. AÄ°HM, o dönemde gazetecilerin kendi araÅŸtırmalarını yapmadan yalnızca bu bilgilere güvenmesinin geçerli bir nedeninin olmadığı fikrinde.
“Gazeteciler o dönemde gizli olan bu bilgileri yayınlayarak soruÅŸturma sürecinin gizliliÄŸini ihlal ettiklerini biliyor olmalıydı.
“AÄ°HM yerel mahkemelerin, baÅŸvurucunun özel hayatının gizliliÄŸi hakkı ile basın özgürlüğü arasında doÄŸru dengeyi kuramadığı görüşünde. Söz konusu haberler sorumlu gazetecilik standartlarıyla uyuÅŸmuyor.”
AÄ°HM, SaÄŸdıç’a 2 bin euro manevi tazminat ve 2 bin euro mahkeme masrafı ödenmesine hükmetti. Ä°ki AÄ°HM yargıcının karara itiraz etmesi nedeniyle karar oy çokluÄŸuyla alındı.
CEZAEVİNDE AYM, AİHM VE RESMİ GAZETEYE ERİŞİM HAK İHLALİ
Türkiye’nin hak ihlali yaptığına hükmedilen bir diÄŸer dava ise Avukat Ramazan Demir’in baÅŸvurusu sonucu görüldü.
Demir, 2016’da Silivri Cezaevi’nde tutulurken AÄ°HM, AYM ve Resmi Gazete’nin internet sitelerine girerek hem kendi savunmasını hazırlamak, hem de müvekkillerinin davalarını takip etmek için baÅŸvuru yapmıştı.
AÄ°HM cezaevlerinde internete eriÅŸimin kısıtlanmasının AÄ°HS’i ihlal etmediÄŸini fakat Demir’in yalnızca hukuki bilgilerin olduÄŸu; bu bilgileri baÅŸka bir ÅŸekilde edinmenin mümkün olmadığı ve ikisi Türk devletine biri de uluslararası bir kuruma ait olan bu sitelere eriÅŸimin engellenmesinin hak ihlali olduÄŸuna karar verdi.
AÄ°HM hem cezaevi idaresinin hem de Türk mahkemelerinin, Demir’in bu talebinin engellenmesine dair geçerli bir gerekçe sunamadığını da ekledi ve Türkiye’yi 1.500 euro manevi tazminat, 2 bin euro da mahkeme ücreti ödemeye mahkum etti.
Kaynak: BBC Türkçe
