Prof. Dr. Baskın Oran ile CHP İstanbul Milletvekili Prof. Dr. İbrahim Kaboğlu’nun 2008 yılında Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne (AİHM) yaptığı başvuruyu inceleyen AİHM yargıçları, Türkiye’nin Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin (AİHS) 10. maddesi ile düzenlenen “ifade özgürlüğü” hakkını ihlal ettiğine karar verdi.
AİHM’den yapılan açıklamada, her iki profesöre yönelik üç yıldan uzun süre devam eden soruşturmaların akademisyenleri “kaçınılmaz olarak baskı altına aldığı” ve “otosansüre zorladığı” belirtildi.
Kaboğlu ve Oran hakkında 2005 yılında “nefreti körükleme” ve “devlet organlarını aşağılama” suçlamasıyla dava açılmıştı. Oran ve Kaboğlu’nun 2004 yılında Başbakanlık bünyesindeki İnsan Hakları Danışma Kurulu’nda görevliyken hazırladıkları “azınlıklar ve kültürel haklarla” ilgili rapor Türkiye’de ülke gündeminde uzun süre tartışılmıştı.
Oran ve Kaboğlu 2008 yılında suçlamalardan beraat etmiş ancak davayı 2007 yılında AİHM’ye taşımıştı. Akademisyenlerin ifade özgürlüğü hakkının ihlal edildiğine hükmeden AİHM yargıçları, Türkiye’yi başvuru sahiplerine ikişer bin Euro tazminat ödemeye mahkum etti.