Adlı tip uzmanları, on yıllar süren çalışmaların ardından Åžili’nin en önemli ÅŸairlerinden Nobel Edebiyat Ödüllü Pablo Naruda’nın güçlü bir toksinle zehirlendiÄŸi sonucuna vardı ve yıllardır ortaya atılan iddiaları doÄŸruladı.
Resmi kayıtlara göre Neruda, askeri darbe demokratik olarak seçilmiÅŸ sosyalist arkadaşı Devlet BaÅŸkanı Salvador Allende’yi devirdikten 12 gün sonra, 23 Eylül 1973’te prostat kanseri ve malnütrisyon nedeniyle hayatını kaybetti. Ancak birçok kiÅŸi, Neruda’nın askeri darbeden sonra kurulan Augusto Pinochet diktatörlüğüne olan muhalefeti nedeniyle öldürüldüğünü savunuyordu.
10 yıl önce Neruda’nın ÅŸoförü, ÅŸairin Santiago’da hastanedeyken kendisini arayıp uykusunda “karnına bir ÅŸey enjekte edildiÄŸini” söylediÄŸini açıklamıştı. Neruda, bu konuÅŸmadan saatler sonra öldü. Bunun üzerine Åžilili bir hakim, Neruda’nın kalıntılarının çıkarılıp incelenmesine karar verdi.
Neruda’nın kalıntılarından örnekler, analiz için dört farklı ülkeye gönderildi ve 2015’te Åžili hükümeti, “ölümden yüksek ihtimalle üçüncü bir partinin sorumlu olduÄŸunu” söyledi.
Neruda’nın yeÄŸeni Rodolfo Reyes, Ä°spanyol haber ajansı Efe’ye yaptığı açıklamalarda ÅŸairin kalıntılarında botulinum toksini bulunduÄŸunu, bunun da Neruda’nın zehirlendiÄŸi iddialarını doÄŸruladığını belirtti.
Reyes, “Neruda’yı öldüren kurÅŸunu bulduk, vücudundaydı. Kim ateÅŸledi? Yakında öğreneceÄŸiz, ama Nerduda’nın üçüncü bir partinin müdahalesiyle öldürüldüğüne şüphe yok” dedi.
ASKERİ DARBEDEN 12 GÜN SONRA ÖLMÜŞTÜ
Resmi tarihe göre Neruda 23 Eylül 1973’te, arkadaşı ve ülkenin seçilmiÅŸ sosyalist lideri olan Devlet BaÅŸkanı Salvador Allende’ye yapılan askeri darbeden 12 gün sonra prostat kanseri ve yetersiz beslenme nedeniyle öldü. Ancak aralarında Neruda’nın yeÄŸeninin de olduÄŸu çok sayıda kiÅŸi Neruda’nın diktatör Augusto Pinochet’e muhalefet ettiÄŸi için öldürüldüğünü söylüyordu.
10 yıl önce Åžili yargısı ÅŸairin eski ÅŸoförü Manuel Araya’nın o dönem hastaneden kendisini arayıp uykusunda karnına iÄŸne yapıldığını söylediÄŸini anlatmasının ardından Neruda’nın kalıntılarının mezarından çıkarılması talimatını vermiÅŸti. Neruda ÅŸoförle konuÅŸtuktan birkaç saat sonra ölmüştü. 2015’te kalıntılar dört ülkedeki adli tıp laboratuvarlarına gönderilmiÅŸ ve 2015’te dönemin Åžili hükümeti ÅŸairin “büyük ihtimalle üçüncü kiÅŸilerce öldürüldüğünü” söylemiÅŸti. 2017’de ise uluslararası adli tıp grubu ÅŸairin kesin olarak prostat kanserinden ölmediÄŸi hükmüne vardıklarını duyurmuÅŸtu.
BUNDAN SONRA NE OLACAK?
Adli tıp ekibinin raporunun yargısal anlamda baÄŸlayıcılığı yok. SoruÅŸturmaya bakan yargıç Paola Plaza son kanıtların deÄŸerlendirilip deÄŸerlendirilmemesi yönünde karar verecek ve buna göre Neruda’nın öldürülüp öldürülmediÄŸine yönelik resmi kararı açıklayacak. YeÄŸeni Reyes, Efe’ye yaptığı açıklamada ÅŸirin vücuduna dışarıdan zerk edildiÄŸi bulunan toksini kurÅŸuna benzeterek ÅŸu ifadeleri kullandı: “Neruda’yı öldüren kurÅŸunu bulduk. Vücudundaymış. Kim yaptı? Bunu yakında bulacağız ama üçüncü bir taraf tarafından doÄŸrudan müdahaleyle öldürüldüğü şüphesiz.”
Neruda’nın kalıntılarında yapılan incelemelerle ilgili tam raporun çarÅŸamba günü açıklanacağı belirtildi.
