Latin Amerika’nın Andlar ülkesi Peru’nun ABD destekli saÄŸcı demir yumruklu liderlerinden Alberto Fujimori 86 yaşında öldü. Kızı Keiko Fujimori, eski devlet baÅŸkanının “kansere karşı uzun bir mücadelenin” ardından öldüğü açıklamasını yaparken, doktoru, Fujimori’nin “dil kanserinden” öldüğünü doÄŸruladı.
AYDINLIK YOL VE TUPAC AMARU’YLA MÃœCADELE
1990-2000 arası Peru’yu yönetirken diktatörlük benzeri icraatlar yapmakla eleÅŸtirilen Alberto Fujimori, acımasız neoliberal yöntemlerle “hiperenflasyonla mücadelesi” nedeniye “FujiÅŸok” lakabını aldı. Aynı zamanda Peru’da solcu gerilla örgütleri Aydınlık Yol (Sendero Luminoso) ve Tupac Amaru Devrimci Hareketi’ne (MRTA) karşı yürütülen “terörle mücadelenin” hafızalara kazanan ismi oldu. Hükümetin gerçek komisyonuna göre 1980-2000 arasında yoksul yerli toplulukları hedef alıp köyleri yakıp yıkan, kadınları zorla kısırlaÅŸtıran kampanya geride çoÄŸu sivil 69 binden fazla ölü, 21 binden fazla kayıp bıraktı.
JAPONYA’YA KAÇTI AMA HAPÄ°STEN KURTULAMADI
Sonunda yolsuzluk suçlamaları eÅŸliÄŸinde devrilen Fujimori, yolsuzluk, gücün kötüye kullanımı ve 1990’ların başında ölüm mangalarının biri çocuk 25 sivili öldürdüğü katliamların sorumlusu olmak dahil bir dizi davadan hüküm giydi. 2000’de ailesinin geldiÄŸi Japonya’ya kaçan, ancak 2005’te Åžili’ye gittiÄŸinde yakalanarak Peru’ya iade edilen saÄŸcı lider, toplam 25 yıllık hapis cezasının insanlığa karşı suçlarla ilgili 16 yılını muhtelif af kararlarına raÄŸmen yattıktan sonra, aralık ayında saÄŸlık durumunun bozulması üzerine insani nedenlerle serbest bırakıldı.
JAPON BÜYÜKELÇİLİĞİ REHİNE KRİZİ
Fujimori, dünyada 17 Aralık 1996’da patlak veren Japon BüyükelçiliÄŸi rehine krizine müdahalesiyle gündem oldu. 14 MRTA gerillası, bir parti sırasında Lima’daki Japonya Büyükelçisi’nin ikametgahını ele geçirerek yaklaşık 400 diplomat, hükümet yetkilisi ve diÄŸer ileri gelenleri rehin aldı. 4 aylık kriz sırasında rehinelerinin 72’si hariç diÄŸerlerini aÅŸamalı serbest bırakan gerillaların hapisteki arkadaÅŸlarının bırakılması talebini reddeden hükümet, müzakerelerle oyalarken ikametgaha saldırmak için gizlice ayrıntılı plan hazırladı.
GERÄ°LLALARIN CESETLERÄ° ARASINDA POZ VERDÄ°
22 Nisan 1997’de bir askeri komando ekibinin binaya düzenlediÄŸi baskında bir rehine, iki komando ve 14 gerilla öldürüldü. Fujimori’nin operasyon sırasında ve sonrasında büyükelçilik ikametgahında askerler ve kurtarılanlar tarafından çevrilmiÅŸ ve gerillaların cesetleri arasında yürürken görüntüleri televizyonda uzun süre yayımlandı.
‘EL CHÄ°NO ÖLMEDÄ°, EL CHÄ°NO BURADA’
Peruluların Japonya kökenine atıfla “El Chino” lakabıyla andığı Fujimori’nin ölüm haberinin yayılmasının ardından evinin önünde toplanan taraftarları, “El Chino ölmedi, El Chino burada” diye sloganlar attı.
PERU BAÅžBAKANI’NDAN AÄ°LEYE TAZÄ°YE
BaÅŸbakan Gustavo Adrianzen, Fujimori ailesine taziyelerini ileterek “Çocukları ve akrabalarına üzüntümüzü bildirmek istiyoruz” dedi. Adrianzen aileyle nasıl bir cenaze istediklerini konuÅŸacağını söylerken, Fujimori için devlet töreni düzenlenip düzenlenmeyeceÄŸi netleÅŸmedi.
‘NEYÄ° DOÄžRU NEYÄ° YANLIÅž YAPTIÄžIMI TARÄ°H YARGILASIN’
Temmuzda kızı Keiko’nun 2026 devlet baÅŸkanlığı seçimlerinde yeniden yarışmak istediÄŸini söylediÄŸi Fujimori, 2018’de 80. yaÅŸgününde verdiÄŸi demeçte, Peru’nun Latin Amerika’nın lider ülkelerinden biri olmasının yolunu açtığını iddia ederek “Bırakın, neyi doÄŸru neyi yanlış yaptığımı tarih yargılasın” dedi.
‘MÄ°RASI’ KIZINA EMANET
Devlet baÅŸkanlığı seçimlerinde üç kez aday olup sonuncusunda az farkla olmak üzere her seferinde kaybeden kızı Keiko, Peru’nun en büyük siyasi partisinin lideri konumunda.
(BBC)
