Pazartesi günü milyonlarca İsveçli, bir savaşa ya da beklenmedik başka bir kriz durumuna nasıl hazırlanacakları ve başa çıkacakları konusunda öğütler veren birer kitapçık almaya başlacak.
“Kriz ya da SavaÅŸ Olursa” adlı kitapçığın boyutu altı yıl önceki haline kıyasla iki kat arttı. Bunun sebebi Rusya’nın, Ukrayna’yı iÅŸgal etmesi sonrası yaÅŸanan geliÅŸmelerdi.
KomÅŸu ülke Finlandiya’da da “Olaylara ve Krizlere Hazırlık” baÅŸlıklı kendi rehberini internet üzerinden yayımladı.
Norveç halkı da, savaş, aşırı hava olayları ve diğer tehditler karşısında kendi başlarına bir hafta boyunca idare edebilecek şekilde organize olmalarını öğütleyen birer broşür aldılar.
Finlandiya’nın dijital broşüründeki, olası bir askeri çatışmaya iliÅŸkin detaylı bölümde, hükümetin ve cumhurbaÅŸkanının bir silahlı saldırı durumunda ne yapacağı açıklanıyor ve Finlandiya makamlarının “kendini savunmaya iyi hazırlanmış olduÄŸu” vurgulanıyor.
Ä°sveç geçen yıl Moskova’nın Ukrayna iÅŸgalinin ardından Finlandiya gibi NATO’ya katıldı. Norveç ise NATO’nun kurucu üyelerinden biri.
Norveç Sivil Savunma Kurumu’ndan (DSB) Tore Kamfjord “Norveç’teki her bir haneye ulaÅŸacak 2,2 milyon kopya yolladık. ” dedi.
Evde bulundurulması gereken malzemeler listesinde, konserve fasülye, enerji barları ve makarna gibi uzun ömürlü gıdalar ile nükleer bir kaza durumunda kullanılabilecek iyodin tabletleri gibi ilaçlar var.
Oslo hükümeti 2018’de benzer bir kopyayı hanelere dağıtmıştı ancak Norveç sivil savunmasından Tore Kamfjord, iklim deÄŸiÅŸikliÄŸi ile seller ve toprak kaymaları gibi aşırı hava olaylarının riskleri artırdığını söylüyor.
Ä°sveçliler için sivil savunma kitapçıkları yeni bir unsur deÄŸil. “SavaÅŸ Olursa”nın ilk baskısı Ä°kinci Dünya Savaşı’nda basılmış ve SoÄŸuk SavaÅŸ döneminde güncellenmiÅŸti.
Ancak içindeki bu mesaj, kitapçığın ortasından baÅŸ sayfalara taşındı: “Ä°sveç baÅŸka bir ülkenin saldırısına uÄŸrarsa, asla boyun eÄŸmeyeceÄŸiz. DireniÅŸin sona ermesine yönelik bütün bilgiler yanlıştır.”
Soğuk Savaş döneminden bu yana askeri kaynaklara yatırım yapıyor olsalar da Finlandiya ve İsveç çok da uzun sayılmayacak bir süre öncesine kadar tarafsız ülkelerdi.
İsveç Sivil Savunma Bakanı Carl-Oskar Bohlin, geçen ay küresel durumun değiştiğini ve İsveç halkının algısının da bu şekilde güncellenmesi gerektiğini söylemişti.
Bakan geçtiÄŸimiz aylarda da “Ä°sveç’te savaÅŸ yaÅŸanabileceÄŸini” belirtmiÅŸti. Ancak bu çıkışı, “toplu savunmaya” yönelik hamlelerin yavaÅŸlığı karşısındaki bir uyarı olarak görülmüştü.
Ä°kinci Dünya Savaşı’nda, uzun bir kara sınırı olan Rusya’yla savaÅŸ geçirmiÅŸ olan Finlandiya hep yüksek düzeyli bir savunma yapısını korudu.
Ancak İsveç, eskiyen savunma altyapısını ancak son yıllardaki gelişmelerle yeniden inşaya başladı.
Ä°sveç Savunma Ãœniversitesi’nden savaÅŸ araÅŸtırmaları profesörü Ilmari Kaikho, “Finlandiya savaşın bir ihtimal olduÄŸunu asla unutmadı, ancak Ä°sveç’te insanların biraz silkinip, bunun gerçekten yaÅŸanabileceÄŸini anlamaları gerekiyordu” diyor.
Göteborg’da okuyan aslen Finlandiyalı, 24 yaşındaki Melissa Eve Ajosmaki, Ukrayna’da savaÅŸ çıktığında daha kaygılı olduÄŸunu anlatıyor.
“Åžu anda daha az kaygılıyım ama aklımda hep bir savaÅŸ çıkarsa ne yapmalıyım sorusu var. Özellikle de ailem Finlandiya’da olduÄŸundan.”
Kitapçıklarda, çeşitli senaryolarda ne yapılması gerektiğine dair talimatlar var ve vatandaşlardan bir kriz durumunda, en azından ilk aşamalarda kendi başlarının çaresine bakmaları isteniyor.
Finlilere, kış aylarında sıcaklığın -20 derecelere indiği dönemlerde günlerce nasıl elektriksiz kalabilecekleri anlatılıyor.
Listede ayrıca, iyodin tapletleri, pişirmesi kolay yiyecekler, evcil hayvanlar için yiyecekler ve yedek güç kaynakları bulunuyor.
Ä°sveç’teki listede ise, patates, lahana, havuç, yumurta, konserve soslar ve çorbalar tavsiye ediliyor.
67 yaşındaki İsveçli ekonomi uzmanı Ingemar Gustafsson, kitapçığın daha önceki versiyonlarını hatırlıyor.
“Durumdan çok kaygılı deÄŸilim, dolayısıyla sakin kalabiliyorum. Ne yapmamız, nasıl hazırlanmamız gerektiÄŸi konularında bilgi almamız iyi ama evimde tüm bu hazırlıkları yapmış da deÄŸilim.
En önemli tavsiyelerden biri de 72 saat yetecek su ve ve gıda bulundurulması.
Ancak Ilmari Kaihko bunun herkese uygun bir tavisey olup olmadığını sorguluyor.
“Küçük bir dairede yaÅŸayan büyük aile bunları nereye saklayacak?”
Haber, değiştirilmeden kaynağından otomatik olarak eklenmiştir
