Amerika BirleÅŸik Devletleri’nin en tartışmalı ve etkili dışiÅŸleri bakanlarından olan Henry Kissinger, 100 yaşında hayatını kaybetti.
Siyasi danışmanlık ÅŸirketi Kissinger Associates’ten yapılan açıklamada, eski diplomatın Connecticut’taki evinde öldüğü belirtildi.
Kissinger uzun yıllar süren siyasi kariyerinde ABD dış politikasında bazıları tartışmalı, kilit roller oynamıştı.
Kissenger Eylül 1973-Ocak 1977 arasında, Richard Nixon ve Gerald Ford’un baÅŸkanlıkları döneminde ABD DışiÅŸleri Bakanı olarak görev yaptı.
Ayrıca 1969-1975 yılları arasında Ulusal Güvenlik Danışmanlığı görevini de yürütmüştü.
Nazi Almanyası’ndan kaçış
1923 Almanya doÄŸumlu Kissinger, ailesiyle birlikte Nazi Almanyası’ndan kaçarak 1938’de ABD’ye yerleÅŸmiÅŸti.
20 yaşında ABD vatandaşı olan Kissinger üç yıl ABD ordusunda görev yaptıktan sonra ordunun istihbarat servisinde çalışmıştı.
Doktorasını da yaptıktan sonra Harvard Ãœniversitesi’nde uluslararası iliÅŸkiler dersleri verdi.
1969 yılında dönemin ABD BaÅŸkanı Richard Nixon, Kissinger’ı Ulusal Güvenlik Danışmanı olarak atadı. Bu pozisyon, ABD dış politikasını belirlemede onun eline büyük bir güç verdi.
Daha sonra DışiÅŸleri Bakanlığı görevine getirilen Kissinger, Çin ile diplomatik iliÅŸkileri yürüttü, 1973 Arap-Ä°srail Savaşı’nı (Yom Kippur) bitiren müzakerelere ve Vietnam Savaşı’nı sonlandıran Paris Barış AnlaÅŸması’na yardım etti.
Tartışmalı Nobel Barış Ödülü
Kissinger, Vietnam Savaşı’nda ateÅŸkes anlaÅŸmasının imzalanmasındaki rolü nedeniyle 1973’te Nobel Barış Ödülü’nü kazandı ancak bu ödül Nobel tarihindeki en tartışmalı ödüller arasında yerini aldı.
Kamboçya’da gizli bombardımanlar ve Güney Amerika’daki ölüm saçan askeri rejimlere destek vermek gibi ABD dış politikasının en eleÅŸtirilen hamlelerinden bazılarına dahil olmuÅŸ bu kiÅŸiye ödül verilmesi, epey eleÅŸtiri topladı.
Kissinger ödüle, Kuzey Vietnamlı lider Le Duc Tho ile birlikte layık görülmüştü.
Vietnamlı lider ödülü reddederken Nobel Ödül Komitesi’nden iki kiÅŸi de Kissinger’a ödül verilmesini protesto etmek için istifa etti.
New York Times ise ödüle Nobel Savaş Ödülü adını verdi.
“Baskıcı rejimlere destek” eleÅŸtirileri
Kissinger’a kariyeri boyunca insan hakları konusunda eleÅŸtiriler gelmeye devam etti.
Dünyanın SoÄŸuk SavaÅŸ’ta olduÄŸu bu dönemde Kissinger, Sovyetler BirliÄŸi ile rekabeti insan haklarının önüne koymakla ve Åžili’deki Augusto Pinochet rejimi gibi, dünyadaki baskıcı rejimleri desteklemekle eleÅŸtirildi.
Kissinger 1977’de ABD hükümetindeki görevlerinden ayrılsa da, toplumsal ve siyasi konularda önde gelen yorumculardan olmayı sürdürdü.
Kurduğu Kissinger Associates adlı danışmanlık şirketi, ABD yönetimleriyle yakın çalıştı.
Kissinger ayrıca birçok şirketin yönetim kurulunda görev aldı ve 22 kitap yazdı.
Kissinger geçen Mayıs ayında 100 yaşına basmıştı ancak aktif yaÅŸamıyla dikkat çekiyordu. Temmuz ayında Pekin’e giderek Çin Devlet BaÅŸkanı Åži Jinping’le görüştü.
Kissinger’ın eski özel asistanı ve ABD’nin eski Çin Büyükelçisi Winston Lord Kissinger’ın ölümünü “Amerika ulusal çıkarları için çok önemli bir ÅŸahsiyeti kaybetti” diyerek duyurdu.
