Sayıştay’a rağmen yaklaşık 3 yıl boyunca gizlenen tren, metro ve tramvay hattı ihaleleri bakanlık tarafından açıklandı. Buna göre iktidara yakınlığı ile bilinen 9 şirkete 48,4 milyar TL’lik ihale verildi.
Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı, Sayıştay’ın itirazına rağmen yaklaşık 3 yıl boyunca gizlediği hızlı tren, metro ve tramvay hattı ihalelerini açıkladı. Açıklanan çok sayıdaki ihalenin AKP’ye yakınlığıyla bilinen şirketlere verildiği ortaya çıktı. 9 ayrı ihaleyle Kolin, Kalyon, Rönesans, Taşyapı, Söğüt İnşaat, Güryapı, Fernas ve Atis Asfalt gibi iktidara yakın şirketlere yaklaşık 48,4 milyar TL aktarıldı.
Milyarlarca liralık ihaleler Kamu İhale Kanunu’nun “doğal afetler, salgın hastalıklar, can veya mal kaybı tehlikesi gibi ani ve beklenmeyen olayların” ortaya çıkması durumunda kullanılması gereken ve “adrese teslim ihale” olarak nitelendirilen 21/B maddesinde düzenlenen “pazarlık” usulüyle yapıldı.
17-25 ARALIK’TA GÖZALTINA ALINAN TURANLI İHALE ALDI
BirGün’den İsmail Arı’nın haberine göre; 2 Ekim 2019’da “Konya Necmettin Erbakan Üniversitesi-Meram Belediyesi Hafif Raylı Sistem Hattı İnşaatı ve Elektromekanik Sistemleri İle Araçlarının Temin, Montaj ve İşletmeye Alma İşleri” adı altında düzenlenen ihale 22 Kasım’da açıklandı. 38 ay boyunca saklanan ihalenin Çin merkezli China National ile Emrullah Turanlı’nın sahibi olduğu Taşyapı İnşaat Taahhüt iş ortaklığına bir milyar 433 milyon euroya verildiği belirtildi. Şirketlere yapılan ödemenin güncel kurla TL karşılığı ise yaklaşık 28 milyar TL’yi buluyor.
Milyarlarca liralık ihalenin verildiği şirketin sahibi Emrullah Turanlı ise 17-25 Aralık operasyonunda da gözaltına alınan isimler arasında yer alıyor. Turanlı, “İmarlı arazilerimin ruhsat almak için takip ettiğimiz işlerle ilgili olarak takibe takılmışız” demişti. Turanlı’nın eski ortağı Mustafa Ezici, FETÖ’cü olduğu ve örgütün paralarını yönettiği iddiasıyla Turanlı hakkında savcılığa suç duyurusunda bulunmuştu.
KOLİN’E İHALE YAĞDI
Kamu İhale Bülteni’ndeki bilgilere göre, 17 Şubat 2022’de “AKM-Gar-Kızılay Metro Hattı Makas Yapısı ve Kuyruk Tünelleri İnşaatı” adı altında ihale düzenledi. İhalenin 23 Kasım’da açıklanan sonucuna göre 225 milyon TL’ye Kolin İnşaat’a verildi.
2 Eylül 2021’deki “Anamur İskelesi İdari Bina İnşaatı” ihalesinin sonucu da 13 ay sonra açıklandı. 3 Kasım’da açıklanan ihale sonucuna göre ihale, 4 milyon 699 bin TL’ye Kolin Holding’e bağlı KL Yapı’ya verildi.
Bakanlık 3 Ağustos 2021 tarihinde de “Sirkeci-Kazlıçeşme Kentsel Ulaşım Ve Rekreasyon Odaklı Dönüşüm Projesi Yapım İşi” ihalesi düzenledi. Sonuç 16 ay sonra, 23 Kasım’da açıklandı. İhale, 479 milyon 849 bin TL’ye Kolin’e verildi.
AKP döneminde büyüyen Kolin İnşaat, Dünya Bankası’nın 1990-2020 yılları arasında en çok ihale alan şirketler listesinde yer alıyor. Türkiye’den 5 şirketin yer aldığı listede; Limak, dünyada en çok altyapı yatırımı ihalesi alan 2. şirket olurken, Cengiz 4, Kolin 5, Kalyon 6 ve MNG 7. sırada bulunuyor.
İBB PARASINI HACZEDEN ŞİRKET DE LİSTEDE
Bakanlığın 22 Eylül 2021’de “Kocaeli Şehir Hastanesi Tramvay Hattı İnşaat ve Elektromekanik Sistemler Temini Montaj ve İşletmeye Alma İşleri” adı altında düzenlediği ihale de 22 Kasım’da açıklandı. 14 Ay boyunca gizlenen ihalenin yaklaşık 380 milyon TL’ye Atis Asfalt isimli şirkete verildiği belirtildi.
Atis’in büyük ortaklarından Metin Güneş’e ait MET-GÜN İnşaat, geçten temmuz ayında yine gündemdeydi. Şirket AKP döneminden kalan asfalt işi alacağı için İBB’nin bankadaki “haczedilemez” hesaplarındaki 565 milyon TL’sini haciz yolu ile aldı. Üstelik bu para, İBB’nin metro projesi için aldığı yurt dışı kredisiydi. Kanuna göre belediyenin proje karşılığı borçlanma yoluyla elde ettiği gelirleri haczedilemiyor.
YOLSUZLUKLA İSMİ GEÇEN ŞİRKETE İHALE
31 Mayıs 2021’de “Altunizade-Bosna Bulvarı Raylı Sistem Hattı İnşaatı ve Elektromekanik Sistemleri İle Araçlarının Temin, Montaj Ve İşletmeye Alma İşleri” adı altında bir ihale düzenledi. İhalenin bir milyar 185 milyon TL bedelle Çelikler Taahhüt İnşaat, Fernas İnşaat ile Güryapı Restorasyon Taahhüt isimli 3 şirketin kurduğu iş ortaklığına verildiği açıklandı. İhalenin sonuç ilanı ise 23 Kasım’da yayımlandı.
İhalenin verildiği iş ortaklığı içerisinde yer alan Çelikler Taahhüt İnşaat Şirketi, Çelikler Holding’e bağlı. Holdingin işlettiği Afşin-Elbistan A Termik Santralı, Kütahya Seyit Ömer Santralı, Kütahya Tunçbilek Termik Santralı ve Bursa Orhaneli Termik Santralı 2020 yılın başlarında filtre takmadığı için mühürlenmişti.
İş ortaklığında yer alan Fernas İnşaat da kamuoyunun yabancı olduğu bir şirket değil. Geçen yıllarda bor minerallerinin çıkarılması işinin de yasaya aykırı bir biçimde, AKP’li Nasıroğlu’nun yakınlarına ait olan, birçok yolsuzluk olayında adı geçen Fernas şirketine verdiği ortaya çıkmıştı. İş ortaklığındaki 3. şirket olan Güryapı Restorasyon Taahhüt de AKP’li Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın arkadaşı Hasan Gürsoy’a ait.
GÖKÇEK’E YAKIN ŞİRKETE İHALE
Daha önce Danıştay iptal ettiği için 7 Mayıs 2021 yenilenen ve yeniden iptal edildiği açıklanan “Bursa Emek-Şehir Hastanesi Hafif Raylı Sistem Hattı İnşaat Ve Elektromekanik Sistemler Temin, Montaj ve İşletmeye Alma İşleri” adı altında düzenlenen ihalenin sonucu da 23 Kasım’da açıklandı. İhalenin bir milyar 950 milyon TL’ye AKP’li eski Ankara Büyükşehir Belediyesi Başkanı Melih Gökçek’e yakınlığıyla bilinen Söğüt İnşaat ile Taşyapı İnşaat Taahhüt ortaklığına verildiği belirtildi.
RÖNESANS VE KALYON DA LİSTEDE YER ALDI
20 Ağustos 2020’de düzenlenen “Bandırma-Bursa-Yenişehir-Osmaneli Yüksek Standartlı Demiryolu Hattı İnşaatı ile Elektromekanik Sistemlerinin Temini” ihalesinin sonucu da 22 Kasım’da duyuruldu. Tam 27 ay gizlenen ihalenin Kalyon İnşaat’a 9 milyar 449 milyon TL’ye verildiği belirtildi.
14 Temmuz 2020’de “Mersin-Adana-Osmaniye-Gaziantep Yüksek Standartlı Demiryolu Hattı İnşaatı ile Elektromekanik Sistemlerinin Temini” adı altında düzenlenen ihale de 28 ay gizlendikten sonra açıklandı. Bu ihale de AKP’ye yakınlığıyla bilinen, Cumhurbaşkanlığı sarayları ile şehir hastaneleri inşa etmesiyle kamuoyunda tartışmalara neden olan Rönesans Holding’e 6 milyar 749 milyon TL’ye verildi.
